Leermiddelen

De snelheid waarmee we teksten typen op onze smartphone of tablet is onnavolgbaar, maar werken we even efficiënt als we een toetsenbord voor onze neus krijgen? Het spreekt voor zich dat iemand die blind kan typen met 10 vingers veel effectiever werk kan leveren dan iemand die deze skill niet in de vingers heeft.

In het secundair onderwijs behoort dactylografie niet standaard tot het curriculum. Slechts in een beperkt aantal studierichtingen leren leerlingen blind typen. Terwijl het een vaardigheid is waar bijna iedereen baat bij heeft. Dat is ook wat Peter Dawyndt bedacht nu kinderen drie weken thuis zitten door het coronavirus.

Wat als we onze kinderen de komende drie weken nu eens allemaal blind leren typen? Massa's goeie sites waar ze dat op eigen houtje kunnen leren. Ze vinden het supercool, leren het niet op school en het is een vaardigheid waar ze de rest van hun leven baat bij zullen hebben. pic.twitter.com/94a2j8T2eX

— Peter Dawyndt (@dawyndt) March 14, 2020

Er bestaan heel wat online tools die ingezet kunnen worden om leerlingen (en jezelf) blind te leren typen. Hieronder vind je een overzicht van de tools die werden aangebracht via Twitter naar aanleiding van bovenstaande tweet, aangevuld met enkele tools die ik deel met mijn HOGENT studenten die dactylografielessen geven.
 

Online typecursussen

Gratis

• Typelesonline
  • Nederlandstalige versie beschikbaar
  • Vorige versie Typelesonline.nl
  • QWERTY, AZERTY, DVORAK ...
• Typing.com
  • Engelstalig
  • Mogelijkheid om eenmalig een Premium Membership aan te schaffen = geen reclame, ondersteuning ...
  • QWERTY
• TypingClub
  • Engelstalig
  • Mogelijkheid om te betalen voor extra mogelijkheden.
  • QWERTY, AZERTY ...

Te betalen tools/abonnementen

• Ticken
  • Beschikbaar in het Nederlands.
  • Met typegames na elke les.
• TypeTopia
  • Beschikbaar in het Nederlands.
  • Typen leuk gemaakt door typespelletjes en een geïntegreerd spannend avontuur.
  • Gratis proefles (spel)
• Typing Master
  • Beschikbaar in het Nederlands
  • Veelzijdige typoefeningen en tests om je vaardigheden te beoordelen.
• Typ-top online
  • Boek in combinatie met een online oefenmodule.
  • Methode van uitgeverij Van In.
• Typ10 BE
  • 10 lessen om de basisvaardigheid aan te leren
  • Vervolgens een online module (1 jaar)

Games (aan te kopen)

• The Typing of The Dead: Overkill
  • Engelstalig
• Epistory - Typing Chronicles
  • Engelstalig

Al spelend leren typen (gratis)

• Lasertyping
  • Engelstalig spel, maar eenvoudig in gebruik.
• 10Fastfingers
  • Engelstalige testmodule

Bovenstaande tools heb ik nog niet allemaal getest, dus deel gerust jouw ervaringen via een reactie op deze post.

Belangrijk: als leerlingen leren typen is het ook belangrijk om voldoende aandacht te besteden aan een ergonomische werk- en zithouding!
 

Update: 31 maart 2022

Het Europees Agentschap voor veiligheid en gezondheid op het werk (EU-OSHA) presenteert samen met het Napo Consortium een interessant nieuw project om kinderen op de basisschool elementaire kennis op het gebied van veiligheid en gezondheid bij te brengen.

Het initiatief ‘Napo voor leerkrachten’ stelt online een reeks lesmaterialen gratis beschikbaar. De pakketten zijn bestemd voor kinderen tussen 7 en 11 jaar.

Uiteraard kunnen ze ook ter inspiratie dienen voor andere doelgroepen. Ze bevatten onderwerpen als veiligheidssignalen, gevaren voor het lichaam en het herkennen van risico’s en gevaren.

Zes lespakketten over tekenfilmheld Napo

EU-OSHA geeft met behulp van de tekenfilmheld Napo op een laagdrempelige en aantrekkelijke manier voorlichting over veiligheid en gezondheid op het werk. Elk van de zes lespakketten bevat een speciaal instructieblad voor leerkrachten, waarop het onderwerp voor hen wordt toegelicht, evenals speciaal gemaakte videoclips en materialen die geen gesproken of geschreven tekst bevatten.

Plezierige en informatieve verkenning

De Napo-videoclips en de creatieve opdrachten zijn bedoeld om de onderwerpen op een plezierige en informatieve manier te verkennen. Het interactieve karakter van de lessen moet ervoor zorgen dat de leerlingen geïnteresseerd blijven en zich betrokken gaan voelen bij de onderwerpen.

Aansluiting op bestaande vakken in het basisonderwijs

De lespakketten zijn zo opgezet dat ze aansluiten op bestaande vakken, zoals persoonlijke verzorging, kennis van maatschappij en gezondheid, biologie en wiskunde. De tekenfilmfiguur Napo wordt daarbij gebruikt om de kinderen aan te spreken en basisbeginselen van veiligheid en gezondheid te illustreren.

Hun leven lang profijt van veilige en gezonde routines

Dr. Christa Sedlatschek, directeur van EU-OSHA, verklaarde: "De integratie van thema's op het gebied van veiligheid en gezondheid op het werk in de leerplannen van scholen is een belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van een preventiecultuur. De terugdringing van risico's op het werk en in het dagelijks leven kan hierdoor worden bevorderd. Door kinderen op jonge leeftijd kennis te laten  maken met deze onderwerpen, wordt de basis gelegd voor veilige en gezonde routines, waar ze hun leven lang profijt van zullen hebben."

Testen en vertalen van de lespakketten

Nadat de lespakketten met succes in vier landen  zijn getest, zijn ze nu in achttien talen beschikbaar en worden ze gepromoot in 23 EU-lidstaten waar deze talen worden gesproken. Bij een succesvolle evaluatie zullen de pakketten op korte termijn in meer talen worden uitgebracht. Ook is het de bedoeling dat op langere termijn meer lespakketten worden ontwikkeld.

Download de lespakketten gratis via: https://www.napofilm.net/nl/learning-with-napo/napo-for-teachers

Diversiteit In Actie, of kortweg DIVA, wil lerarenopleiders en leraren (in opleiding) op een interactieve manier professionaliseren en inspireren om actief aan de slag te gaan met diversiteit. DIVA benadert omgaan met diversiteit zowel vanuit een visie op diversiteit als vanuit concrete thema’s.

Zet met behulp van deze tool diversiteit om in actie in de lerarenopleiding, in je (stage)klas of op school via de oefeningen, achtergrondinformatie, materialen en praktijkvoorbeelden!

Website: www.diversiteitinactie.be

DIVA werd ontwikkeld met middelen van het Innovatiefonds van het departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap en werd concreet uitgewerkt in een samenwerkingsverband tussen het Steunpunt Diversiteit en Leren van de Universiteit Gent en de lerarenopleidingen van de Universiteit Gent, de Hogeschool Gent en het PCVO Het Perspectief.

Vorig jaar mocht ik twee studenten begeleiden bij hun eindwerk. Sophie Waldeyer wist het wereldwijde web te verrassen met een website waar je instructiefilmpjes terug kunt vinden i.v.m. het SMART Board en SMART Notebook. Dit digitale schoolbord kom je tegenwoordig in heel wat scholen tegen. Sophie wou studenten en leerkrachten helpen om dit digibord op een aangename manier te leren kennen. Geen dikke bundel, maar wel informatieve filmpjes die je helpen om het SMART Board al gaande weg te kennen.

Bezoek de website: www.smartboardforstudents.be (update: deze website is helaas niet langer beschikbaar)

Update april 2023: bovenstaand aanbod is verdwenen, maar misschien heb je wel interesse in deze reeks instructievideo's in verband met de Prowise Presenter digibordsoftware.

Interactieve schoolborden kom je steeds vaker tegen in het onderwijs en ze hebben zo hun voordelen.

• Geen krijt of whiteboard stiften meer nodig.
• Geen stof meer.
• Alles verloopt meestal via USB (geen extra stroomkabel).
• Bewegingsvrijheid voor de leerkracht. Je zit niet aan je computerscherm gekluisterd.
• Tijdswinst (in de les en op lange termijn).
• Uitwisselen van lesmateriaal met collega’s.
• Reproductie van materiaal (= tijdswinst).
• Voordelen voor leerlingen met specifieke leerproblemen.
• Motivatie en betrokkenheid liggen hoger bij de leerlingen.
• Meer interactie mogelijk.
• Onmiddellijke toegang tot een brede waaier aan informatiebronnen.
• Veel meer visueel materiaal voor handen.
• ICT-vaardigheden van de leerlingen worden geoefend.
• Vaak is er uitgebreide software voorzien. Bij het SMART Board heb je bijvoorbeeld de SMART Notebook software.
• ...

Als we even kritisch zijn, merken we dat zo een digitaal schoolbord ook enkele nadelen heeft.

• Het is een dure investering (bord, beamer, bekabeling, installatie, …).
• Wat te doen bij een stroomuitval, computer-crash of wat als de lamp van de beamer het begeeft?
• Is het bord voor iedereen zichtbaar? Soms is er nood aan extra verduistering van het lokaal om de projectie goed te kunnen zien.
• Is het wel wenselijk dat leerlingen constant naar een projectie zitten kijken?
• Een digitaal bord is niet magnetisch.
• ...

Persoonlijk heb ik het gevoel dat een digitaal schoolbord een meerwaarde kan betekenen in diverse lessituaties, maar het lijkt me een goed idee om daarnaast nog altijd het gewone schoolbord te behouden. Als je een blackboard gebruikt, moet je er wel op letten dat je niet met deze stiften op je schoolbord gaat schrijven. Bij een krijtbord heb je dit probleem niet.

Het valt me ook op dat heel wat leerkrachten momenteel op zoek zijn naar bruikbaar digitaal lesmateriaal voor het digitale schoolbord. Hieronder staan enkele websites die materiaal aanbieden voor digitale schoolborden.

www.digibordopschool.nl 
Startpagina voor het digitale schoolbord. Bevat verwijzingen naar internetbronnen en PowerPoints, Flipcharts, Notebooks en BTX-bestanden.

www.klascement.net/digitaleborden (= www.digibordlessen.be | registratie noodzakelijk) 
Digitale bordenlessen op KlasCement.net.

www.schoolbordportaal.nl 
Instructiegereedschap voor digitale schoolborden.

Reeks instructievideo's i.v.m. Prowise Presenter 
Digibordsoftware die samenwerkt met elk digitaal schoolbord.

Update: 7 april 2023

Iedereen heeft zijn eigen digitale identiteit in handen. Je beslist zelf wat je online zet, maar kinderen en jongeren denken hier vaak onvoldoende over na.

De website www.ikbeslis.be staat in het teken van dit item. Je vindt er tips en tricks voor kinderen, jongeren, ouders en het onderwijs i.v.m. het beschermen van je eigen privacy.

Je vindt er informatie voor verschillende doelgroepen.

Zowel kinderen, jongeren, ouders en leerkrachten vinden er een schat aan informatie.

Om alle functionaliteiten van Hot Potatoes te kunnen gebruiken moest je vroeger jouw versie van het programma registreren, maar op de website van de makers van deze software staat nu volgende boodschap:

"Hot Potatoes is now freeware. The complete version of the programs is now available for free, from the Downloads section below. The free version of Hot Potatoes for Windows is version 6.3, and the Java version is 6.1."

Nu Hot Potatoes vrij verkrijgbaar is (sinds 1 september 2009), wordt de registratieprocedure overbodig. Sterker nog, je kan zelfs niet meer registreren, want alle ondersteuning werd stopgezet.

Wil je nu nog een oudere versie van Hot Potatoes installeren, dan zal dit niet meer lukken, tenzij je al een registratiesleutel hebt ...

Wil je Hot Potatoes opnieuw/voor de eerste keer installeren, dan download je de laatste versie van het programma. In deze laatste versie van het programma werden alle functionaliteiten opgenomen.

Heb je toch echt nog een sleutel nodig, dan kan je op zoek gaan via het internet. Hier en daar worden registratiesleutels nu openbaar gemaakt. Vanaf nu mag dit ook, aangezien we met freeware te maken hebben ...

Update: 31 maart 2022